İshal, çocuk sağlığı açısından önemli bir konu olduğunu ve dünya genelinde yaygın bir rahatsızlık olarak karşımıza çıktığını belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mesut Arslan, yeterli sıvı tedavisinin ishallerin ana tedavisini oluşturduğunu söyledi.
İshal, 5 yaşın altındaki çocuklarda sık görülen bu durum çocukların hayat kalitesini etkileyebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Medicana Bursa Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mesut Arslan, “Sindirim sisteminin normal çalışmasını bozan bir durumdur ve genellikle sulu dışkılama, sık tuvalete çıkma ve karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. 5 yaş altındaki çocuklar yılda 3-9 kez ishal atağı geçirebilir.” dedi.
Çocuklarda ishalin birçok nedeni olabilir. En yaygın olanları virüsler, bakteriler ve parazitlerdir. Ayrıca, beslenme alışkanlıkları, hijyen şartları ve su kalitesi gibi faktörler de ishal riskini etkileyebilir.
İshalin tedavisi ve yönetimi, rehidrasyonun sağlanması, uygun beslenme ve enfeksiyonun kontrol edilmesi gibi önlemleri içerir. Hijyen şartlarının ve sağlık sisteminin geri olduğu, altyapının yetersiz olduğu gelişmekte olan ülkelerde yaygın olarak görülmektedir.
Günde üç veya daha fazla sayıda ve normale göre daha yumuşak veya sulu dışkılama olarak tarif edilir. Ateş veya kusma eşlik edebilir. Genel olarak 7 günden daha kısa sürer, iki haftadan daha kısa süren ve kusma ataklarının hepsi akut ishal olarak adlandırılır. Özellikle yeterli sıvı tüketebilen sağlıklı fertlerde hastalık kendini sınırlar ve kendiliğinden iyileşir. Ancak, küçük çocuk ve bebeklerde sakatlık ve ölüme sebebiyet verebilir.
İshal enfeksiyöz veya enfeksiyöz olmayan sebeplerle meydana gelebilir. diyen Arslan, “Enfeksiyona bağlı ishallere virüs, bakteri, parazit ve mantarlar sebep olur. Çocukluk çağında enfeksiyona bağlı ishallerin çoğu viral sebeplidir.”
Viral ishal, bu gruptaki enfeksiyonların büyük bölümünü kapsar ve özellikle 5 yaş altı çocuklarda en sık sebeptir. Rotaviruslar, dünya genelinde yılda 500 bin, günde yaklaşık bin 600 çocuğun ölümünden sorumludur. Ülkemizde yapılan çalışmalarda ise 5 yaş altı çocuklarda görülen ishallerin yüzde 30-50’sinden rotavirusların sorumlu olduğu görülmüştür.
Rotavirus ishali primer olarak 2 yaş altındaki çocukların akut enfeksiyonudur ve sulu dışkılama ve kusma ile karakterizedir. Rotavirus enfeksiyonları herhangi bir bulgu vermeden seyredebildiği gibi, ağır ishallere de sebep olabilmektedir.
İshal genellikle kusmanın hastalığın ilk iki gününde olduğunu ve ateş görüldüğünü belirten Uzm. Dr. Arslan, “İshal mikrobu, insandan insana özellikle de bir çocuktan diğerine kolaylıkla bulaşabilir. Tuvalet temizliğini tam olarak öğrenememiş küçük çocuklar arasında hızla yayılabilir. Çocuklar ve yetişkinler tuvalete gittikten hemen sonra ellerini doğru bir şekilde yıkamalıdır.”
Yeterli sıvı tedavisi ishallerin ana tedavisini oluşturur. Ağızdan sıvı tedavisi hafif ve orta şiddetteki olgularda yeterli olur ancak tedavi hastanın sıvı ve elektrolit kaybını karşılayacak şekilde hazırlanmış olan sıvıları kapsamalıdır (ORS). Ağızdan sıvı tedavisinin (ORS) erken uygulanması, daha az hastane yatışına sebep olur. (İHA)
