Toplumda sık rastlanan ve doğuştan gelen astigmat, genellikle ilkokul çağındaki çocukluk dönemlerinde ortaya çıkan önemli görme problemlerinin başında geliyor.
Korneadaki şekil bozukluğundan kaynaklanan astigmat, kişilerin hem uzağı hem de yakını görmelerinde önemli problemlere neden olabiliyor. Okula başlayan çocuklar “tahtayı uzaktan, kitabımı ise yakından net göremiyorum, bu yüzden de başım ağrıyor” gibi söylemlerle okula gitmek istemeyebiliyor.
Çocukların hem okul hayatında hem de yetişkinlik döneminde bu şikayetlerle karşılaşmaması için bebeklik çağından başlayarak rutin göz muayenelerinin aksatılmadan yapılması gerekiyor. Bebeklik döneminde astigmat teşhisi konulan çocuklarda kendiliğinden düzelme görülebiliyor. Okul çağında ve yetişkinlik döneminde teşhis edilen astigmat da kişiye özel tedavilerle kontrol altına alınabiliyor.
Memorial Şişli Hastanesi Göz Merkezi’nden Prof. Dr. Abdullah Özkaya, astigmatizma olarak da adlandırılan astigmatın nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Gözün kırma yani refraksiyon kusurlarından biri olan astigmat, miyop ve hipermetropa göre toplumda daha az görülen, hem yakını hem de uzağın bulanık görülmesine sebep olan önemli bir görme problemidir.
Doğuştan gelen astigmatın ilk belirtileri çocukluk döneminde ilkokul başlangıcında ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle okula giden çocuklar görme problemleri yaşayabilmekte hatta okuldan soğuyabilmektedir.
Astigmat gözdeki kornea ve lens tabakasındaki eğimden kaynaklanan bir sorundur. Kornea kubbeye benzer bir tabakadır. Bunun eliptik olmasıyla astigmatizma meydana gelmektedir.
Bazen göz yaralanması ya da bazı göz cerrahilerinden sonra da astigmat gelişebilmektedir. İleri seviyelerde çift görme, gözlerde kayma gibi önemli göz hasarlarına da neden olabilen astigmat şu belirtilerle kendisini belli eder;
Astigmat basit bir göz muayenesiyle teşhis edilebilmektedir. Bu muayene hem göz sağlığını kontrol eder hem de gözün ışığı nasıl kırdığını belirleyen bir dizi test içermektedir. Rutin bir göz muayenesinde otorefraktometre veya retinoskopi yöntemleri kullanılmaktadır.
İleri aşamadaki astigmatta kornea topografisi ölçümü de yapılmaktadır. Astigmat, miyop astigmat tedavisi, hipermetrop astigmat tedavisi gözlük ve kontakt lenslerle yapılmaktadır. Okul çağından önce astigmat sorunu tek gözde yüksek numarada veya iki gözde de yüksek numarada çıkabilmektedir.
Eğer çocuğun astigmattaki göz numarası 2.00 – 2.50 üzerindeyse hemen gözlük tedavisine başlanmalıdır. Eğer çocuklarda 12-13 yaşına kadar iyi bir tedavi sağlanmazsa göz tembelliği gelişmekte, bu durum da çocuğun okul başarısını olumsuz etkileyebilmektedir.
Görme problemleri başta çocuklar olmak üzere tüm insanlarda önemli sorunlara neden olmaktadır. Başta astigmat olmak üzere tüm görme problemlerinin ilkokul döneminden önce teşhis edilmesi için rutin göz kontrolleri ihmal edilmemesi gerekir. Doğuştan gelen astigmatın da teşhis edilmesi için çocukların bebeklikten itibaren rutin göz muayenelerinin yapılması gerekmektedir.
Erken yaşta teşhis edilen astigmat, çocukların ve gençlerin gözlüğe adaptasyonu çok daha rahat olabilmektedir. Gözlük kullanmak, astigmat derecesini etkilemez. Gözlük kullanılmazsa net görüş olmaz ama gözlük derecesi olarak ilerleme ya düşmeye yol açmaz.
Sıklıkla doğuştan olan astigmat beraberinde gelişen başka bir hastalık yoksa ve göz, alerji veya kirpik iltihabı nedeniyle ovuşturulmuyorsa ilerlemez. 20 yaşa kadar astigmat için herhangi bir cerrahi müdahale yapılmamaktadır.
Hastalar bu sürece kadar gözlük kullanmalıdır. Bu süreçte gözlük tedavisine ek olarak kontakt lens ler de kullanılabilir. 2.75 göz numarasına kadar olanlar yumuşak torik lenslerden; daha yüksek numarada olanlar sert gaz geçişli lensler kullanmalıdır.
