Dünya genelinde en yaygın ikinci kanser türü olan akciğer kanseri, en ölümcül kanserler arasında ilk sıradaki yerini koruyor. Tütün kullanımı ise hastalığın en büyük risk faktörlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, sigara içen bireylerde yıllık taramanın önemine dikkat çekerek uyarılarda bulundu.
Doç. Dr. Çalışkan, “Son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış olsalar bile, 50-80 yaş aralığında ve 20 paket yıl sigara içmiş bireylerin her yıl düşük doz akciğer tomografisi ile tarama yaptırmaları gerekir,” dedi. Bu taramaların ancak belirli durumlarda durdurulabileceğini belirten Çalışkan, 15 yıl boyunca sigara içmemek, yaşam beklentisini sınırlayan sağlık sorunları veya 81 yaşına ulaşmış olmak gibi durumların taramanın sonlandırılmasını gerektirebiliyor.
Akciğer kanserinin tanısında öncelikle semptomlar ve fizik muayeneden faydalanıldığını belirten Çalışkan, “Göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran hastalara genellikle akciğer grafileri çekilir. Ancak bu yöntemle akciğerin yalnızca %70-75’i görüntülenebilir. Şüpheli durumlarda mutlaka bilgisayarlı tomografi kullanılmalıdır” dedi.
1 cm’den büyük lezyonların görülmesi halinde sıradaki adımın PET-BT (Pozitron Emisyon Tomografisi) olduğunu söyleyen Çalışkan, “Milimetrik nodüller için risk skorlama sistemleri kullanılır. 8 mm ve üzerindeki nodüller için de PET-BT önerilir,” ifadelerini kullandı.
PET-BT’de saptanan bulguların her zaman kanser anlamına gelmeyebiliyor. “İyi huylu enfeksiyona bağlı lezyonlar da yanıltıcı olabilir. Bu gibi durumlarda önce antibiyotik tedavisi verilip sonrasında kontrol tomografi çekilmesi gerekebilir,”
Tanı Konulmadan Önce Multidisipliner Değerlendirme Şart
Şüpheli vakalarda tanının, göğüs hastalıkları, radyoloji, göğüs cerrahisi, tıbbi onkoloji ve nükleer tıp gibi uzmanlık alanlarının yer aldığı konseylerde değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Çalışkan, bu sürecin çok dikkatli yürütülmesi gerektiğine dikkat çekti.
Tümör belirteçlerinin kanser taramasında tek başına yeterli olmadığını belirten Çalışkan, “Bu değerler kanseri ne ispatlar ne de ekarte eder. Bu nedenle yıllık düşük doz akciğer tomografisi hâlâ en güvenilir tarama yöntemidir,” şeklinde konuştu.
Hızlı seyreden bu kanser türünde doğru biyopsi yönteminin seçilmesi gerekliliği “Tek işlemle hem tanı hem evreleme sağlayan, düşük riskli ve hızlı yöntemler tercih edilmelidir. Tanı sürecinin vakit kaybetmeden tamamlanması büyük önem taşıyor”
