Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte, kış aylarında tatlarını özlediğimiz yaz meyveleri tezgahlarda yerlerini almaya başladı. Rengarenk görüntüleri ve lezzetleriyle bizleri cezbeden bu yaz meyveleri, sağlıklı besinler olsalar da tüketiminde aşırıya kaçıldığında zararlı olabiliyorlar.
Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, yaz meyvelerinin genellikle glisemik indeksi yüksek, yani kan şekerini hızlıca yükselten meyveler olduğuna dikkat çekerek, aşırı tüketim konusunda uyarılarda bulundu.
Yaz meyveleri sağlıklı oldukları için bol miktarda tüketmek, örneğin meyve tabağı hazırlamak, karaciğer yağlanması, obezite ve diyabet gibi birçok sağlık problemine yol açabiliyor. Yaz aylarında özellikle karpuz ve kavun, sulu olmaları nedeniyle az kalorili sanılarak bol miktarda yenebiliyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, sanılanın aksine bu meyvelerin yüksek oranda şeker içerdiği uyarısında bulunarak, “Sağlıklı yetişkinlerde kadınlar günde 2, erkekler de 2-3 porsiyon meyve tüketebilirler.
Bir porsiyon meyve bir yumruk büyüklüğünde meyveye denk gelmektedir. Karpuz veya kavun için bir el içi kadar büyüklüğü bir porsiyon sayabiliriz ve günde 1-2 porsiyonu geçmemekte fayda var. Diyabeti veya karaciğer yağlanması olan kişilerin ise porsiyonlar konusunda mutlaka çok dikkatli olmaları, meyveleri daha kontrollü tüketmeleri büyük önem taşımaktadır” diyor.
Smoothie veya meyve suyu, genellikle 2-3 porsiyon, hatta bazen daha fazla miktarda meyve ile yapılıyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, “Suyu sıkılan veya blenderden geçirilen meyvelerin çoğunlukla posaları değil, sadece suları tüketildiğinde alınan meyve şekeri fruktozun kana karışma hızı artmaktadır.
Tek seferde alınan fazla porsiyon meyve de kan şekerini hızla yükseltmektedir. Dolayısıyla rutin olarak meyve suyu veya smoothie formunda fazla porsiyon meyve tüketildiğinde obezite, karaciğer yağlanması ve diyabet riski artmaktadır” diye konuşuyor.
Yaz ayında meyveyi akşam saati yerine gün içerisinde, daha hareketli olduğunuz saatlerde yediğinizde hem meyveden gelen kalori çok daha kolay harcanıyor hem de şekerin vücutta kullanılması sayesinde kan şekeri daha fazla dengede kalıyor. Akşam yemeğinden sonra, geç saatte fazla miktarda tüketilen meyve ise kilo almaya ve bununla birlikte çeşitli sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
Meyve, ana yemekle ya da yemeğin hemen üzerine tüketildiğinde kan şekerini daha yavaş yükseltiyor. “Ancak ana yemekte mutlaka salata, sebze gibi posa kaynakları ve et/tavuk/balık/yoğurt gibi protein kaynaklarına yer verildiğinden emin olunmalıdır.” Uyarısında bulunan Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, sözlerine şöyle devam ediyor: “Posa ve protein, meyveden gelen şekerin kana yavaş karışmasını, bu sayede kan şekerinin yavaş yükselmesini sağlamaktadır.
Meyve kahvaltı veya diğer ana öğünle birlikte ya da üzerine yenilecekse bu öğünde karbonhidrat yoğunluğunu artırmamak için mutlaka patates, ekmek, pilav, makarna gibi karbonhidrat kaynaklarının kısıtlanması gerekmektedir.”
Meyve tek başına tüketildiğinde akabinde hızlı bir acıkmaya sebep olabiliyor. Bu nedenle meyveyi ara öğünde tercih ediyorsanız, daha uzun tokluk ve bir sonraki öğünde kontrollü bir besin tüketimi sağlamak için yanında kefir, yoğurt, ceviz veya badem gibi bir kaynak yemeye özen gösterin.
Kabuğu olan meyveleri soyarak tüketmemeye özen gösterin. Kabuğuyla tüketilebilecek olan meyveler daha uzun süre tokluk ve kan şekerinin daha yavaş yükselmesini sağlıyorlar. Ayrıca meyvelerin kabuk kısmında da kayda değer miktarda ve çeşitlilikte vitamin ile mineral yer alıyor.
Yine meyveler kabuklarıyla yenildiklerinde günlük posa alımına katkıda bulunuyor, bu sayede bağırsak sağlığını iyileştirmeye ve kabızlık gibi sorunların önüne geçilmesine yardımcı oluyorlar.
Hiçbir besin ya da meyve tek başına mucizevi değildir. Her meyvede farklı miktarda ve türde vitamin ile mineral bulunur. Dolayısıyla çeşitli meyveler tüketildiğinde hepsinden fayda sağlanabilir. Gün içerisinde 2 veya 3 porsiyonu geçmeyecek şekilde çeşitli meyveler tüketerek farklı vitamin ve minerallerden faydalanabilirsiniz.
Günlük enerji ihtiyacımızın büyük oranını ana öğünlerde sağlıyoruz ve bu öğünlerde dengeli şekilde karbonhidrat, protein ve yağ gibi makro besin ögelerini bir arada almamız gerekiyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, meyve ile ana öğün yaptığımızda fark etmeden fazlaca karbonhidrat alabileceğimiz uyarısında bulunarak, “Örneğin aç başladığınız bir öğünü karpuz-peynirle geçirmek iyi bir fikir olmayabilir.
Çünkü iştah anlamında dengeye gelene kadar, yani doyuncaya dek fazla karpuz tüketmiş, dolayısıyla fazla karbonhidrat almış olabiliriz. Bu durum da kan şekerimizi hızlı yükseltir, bunun sonucunda hem kilo artışı hem de buradaki yağlanmaya bağlı kronik hastalıkların riski artar.
Yaz ayında karpuz ana öğünde yenilecekse yine 1-2 el içini geçmeyecek kadar tüketilmeli ve doygunluk sağlamak için böyle bir öğün mutlaka sebze, salata veya et, tavuk, balık gibi diğer protein kaynaklarıyla desteklenmeli; karpuz ya da başka meyve miktarı kontrollü tutulmalıdır” diye konuşuyor. (HABER MERKEZİ)
